Tin tức
Cách trồng nấm rơm bằng bông vải
Cách Trồng Nấm Rơm Bằng Bông Vải: Hướng Dẫn Chi Tiết Từ A-Z
Cách trồng nấm rơm bằng bông vải đang trở thành một phương pháp được nhiều người quan tâm nhờ tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, thân thiện với môi trường và cho năng suất khá cao. Nấm rơm là loại nấm dễ trồng, có giá trị dinh dưỡng cao và được ưa chuộng trên thị trường. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn chi tiết từng bước để tự tay trồng nấm rơm thành công bằng bông vải, từ chuẩn bị nguyên liệu đến thu hoạch.
Xem thêm: Giá bông vải trồng nấm
I. Chuẩn Bị Nguyên Vật Liệu
Để bắt đầu trồng nấm rơm bằng bông vải, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các vật tư sau:
- Bông vải:
- Loại: Nên chọn bông vải sạch, tơi xốp, có độ thông thoáng tốt. Bông gòn y tế hoặc bông vải phế liệu từ các xưởng dệt may (đã được xử lý sạch, không dính dầu mỡ, hóa chất) là lựa chọn phù hợp.
- Lượng: Tùy thuộc vào quy mô bạn muốn trồng. Với quy mô gia đình, khoảng 1-2kg bông vải khô có thể cho ra một lượng nấm đáng kể.
- Meo nấm rơm:
- Mua tại các cơ sở sản xuất meo nấm uy tín, đảm bảo chất lượng, còn hạn sử dụng và không bị nhiễm tạp.
- Meo nấm tốt sẽ có sợi tơ trắng mượt, lan đều trong chai hoặc túi.
- Vôi bột (CaCO3) hoặc vôi tôi (Ca(OH)2): Dùng để xử lý nguyên liệu, tăng độ pH.
- Phân urê: Bổ sung dinh dưỡng cho cơ chất.
- Bánh dầu đậu phộng (bã dầu đậu phộng) hoặc bột bắp/cám gạo: Tăng cường dinh dưỡng cho nấm phát triển.
- Túi ni lông chuyên dụng (túi phôi nấm): Kích thước khoảng 20x30cm hoặc 25x35cm.
- Cổ nút, nút bông, vòng cao su: Dùng để bịt miệng túi phôi.
- Thùng phuy hoặc thùng lớn: Để ngâm ủ nguyên liệu.
- Vật liệu làm giàn hoặc kệ: Để đặt bịch phôi sau khi cấy meo.
- Dụng cụ vệ sinh, bảo hộ lao động: Găng tay, khẩu trang, xô chậu…
II. Các Bước Trồng Nấm Rơm Bằng Bông Vải
Quy trình trồng nấm rơm bằng bông vải bao gồm các bước chính sau:
Bước 1: Xử Lý Sơ Bộ Bông Vải
- Làm tơi và làm sạch: Bông vải khô mua về cần được làm tơi ra, loại bỏ các tạp chất (nếu có).
- Ngâm ủ:
- Pha nước với vôi bột (khoảng 1-2% so với trọng lượng bông vải khô) để tạo dung dịch có độ pH khoảng 10-12.
- Ngâm bông vải vào dung dịch vôi đã pha trong khoảng 12-24 giờ. Đảm bảo bông vải ngấm đều nước. Mục đích của việc ngâm vôi là khử trùng sơ bộ, tăng pH và làm mềm sợi bông.
- Vắt ráo: Sau khi ngâm, vớt bông vải ra và vắt nhẹ cho ráo nước, nhưng vẫn giữ được độ ẩm cần thiết (khi vắt chặt, nước chỉ rỉ ra kẽ tay). Tránh vắt quá khô hoặc quá ướt.
Bước 2: Phối Trộn Bổ Sung Dinh Dưỡng (Tùy Chọn)
Để tăng năng suất, bạn có thể bổ sung thêm dinh dưỡng cho bông vải:
- Tỷ lệ tham khảo:
- 100kg bông vải khô
- 1-2kg phân urê
- 3-5kg bánh dầu đậu phộng hoặc 5-7kg cám gạo/bột bắp
- Cách trộn: Trộn đều các nguyên liệu bổ sung vào bông vải đã được vắt ráo. Đảm bảo hỗn hợp đồng nhất.
Bước 3: Đóng Bịch Phôi
- Làm sạch túi: Túi ni lông chuyên dụng cần được làm sạch và khô ráo.
- Đóng bịch: Cho hỗn hợp bông vải đã xử lý vào túi ni lông. Ép chặt bịch phôi để đảm bảo độ nén cần thiết, nhưng vẫn để lại khoảng 10-15cm ở miệng túi để làm cổ nút.
- Làm lỗ thông hơi (tùy chọn): Một số người trồng tạo thêm 2-3 lỗ nhỏ ở đáy bịch để thoát nước dư thừa.
- Bịt miệng túi: Sử dụng cổ nút nhựa, nhét nút bông vào cổ nút và dùng vòng cao su cố định chặt miệng túi.
Bước 4: Hấp Tiệt Trùng Bịch Phôi
Đây là bước cực kỳ quan trọng để tiêu diệt các vi sinh vật gây hại, tạo môi trường sạch cho meo nấm phát triển:
- Xếp bịch: Xếp các bịch phôi vào nồi hấp hoặc lò hấp chuyên dụng. Không nên xếp quá chặt để hơi nước có thể lưu thông.
- Hấp:
- Hấp ở nhiệt độ 100°C trong khoảng 8-10 giờ (nồi hấp dân dụng, áp suất thường).
- Hấp ở nhiệt độ 121°C và áp suất 1,2 atm trong khoảng 1-2 giờ (nồi hấp công nghiệp, áp suất cao).
- Làm nguội: Sau khi hấp, tắt bếp và để bịch phôi nguội tự nhiên trong môi trường sạch (phòng vô trùng hoặc nơi thoáng mát, sạch sẽ) đến nhiệt độ khoảng 25-30°C trước khi cấy meo.
Bước 5: Cấy Meo Nấm
Thực hiện trong môi trường vô trùng hoặc sạch sẽ nhất có thể:
- Vệ sinh: Sát trùng tay, dụng cụ cấy meo bằng cồn 70 độ.
- Cấy meo: Gỡ bỏ nút bông và cổ bịch. Bẻ nhỏ meo nấm (1 chai meo có thể cấy được 20-30 bịch phôi). Cho meo vào miệng bịch phôi, rải đều trên bề mặt bông vải.
- Bịt miệng lại: Nhanh chóng bịt miệng bịch phôi lại bằng nút bông và vòng cao su.
Bước 6: Nuôi Sợi Nấm (Ủ Meo)
- Nơi đặt: Đặt các bịch phôi đã cấy meo vào nơi khô ráo, thoáng mát, sạch sẽ, tránh ánh sáng trực tiếp, nhiệt độ ổn định khoảng 25-30°C.
- Quá trình: Sợi nấm (hệ sợi tơ trắng) sẽ bắt đầu phát triển và lan dần khắp bịch phôi. Giai đoạn này thường kéo dài 15-25 ngày.
- Kiểm tra: Thường xuyên kiểm tra để phát hiện sớm các bịch nhiễm tạp (có màu xanh, đen, vàng…) và loại bỏ ngay để tránh lây lan.
Bước 7: Kích Thích Ra Nấm Và Chăm Sóc
Khi sợi nấm đã ăn kín bịch phôi và chuyển sang màu trắng ngà hoặc hơi vàng, đó là lúc sẵn sàng để kích thích ra nấm:
- Tạo môi trường sốc:
- Có thể di chuyển bịch phôi đến nơi có nhiệt độ thấp hơn một chút (khoảng 20-25°C) trong vài ngày.
- Một số người có thể tạo sốc nhiệt bằng cách nhúng nhanh bịch phôi vào nước lạnh hoặc thay đổi độ ẩm đột ngột.
- Mở nút bịch: Tháo nút bông ở miệng bịch phôi. Có thể rạch thêm một vài lỗ nhỏ xung quanh thân bịch để nấm có chỗ mọc.
- Tưới nước: Duy trì độ ẩm không khí cao (trên 80%). Tưới phun sương nhẹ nhàng xung quanh khu vực trồng nấm 2-3 lần/ngày, tránh tưới trực tiếp vào tai nấm non.
- Ánh sáng: Cung cấp ánh sáng khuếch tán nhẹ (ánh sáng tự nhiên hoặc đèn huỳnh quang).
Bước 8: Thu Hoạch
- Nấm rơm sẽ bắt đầu xuất hiện sau khoảng 3-7 ngày kể từ khi kích thích.
- Thu hoạch khi nấm còn non, búp nấm chưa bung dù hoàn toàn, thường là 2-3 ngày sau khi nấm bắt đầu mọc.
- Dùng tay nắm sát gốc nấm và xoay nhẹ để lấy nấm ra, tránh làm tổn thương gốc nấm và bịch phôi để nấm có thể ra tiếp đợt sau.
III. Lưu Ý Quan Trọng Để Trồng Nấm Rơm Thành Công
- Vệ sinh là trên hết: Đảm bảo vệ sinh tuyệt đối trong tất cả các khâu, đặc biệt là hấp tiệt trùng và cấy meo, để tránh nhiễm tạp.
- Kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm: Đây là hai yếu tố then chốt quyết định sự phát triển của nấm.
- Kiên nhẫn và quan sát: Trồng nấm đòi hỏi sự kiên nhẫn và khả năng quan sát để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh.
- Học hỏi kinh nghiệm: Tham gia các hội nhóm, diễn đàn về trồng nấm hoặc tìm đến các chuyên gia để học hỏi kinh nghiệm.
Xem thêm: Mua bông vải trồng nấm ở đầu?
Cách trồng nấm rơm bằng bông vải không chỉ là một kỹ thuật canh tác mà còn là một trải nghiệm thú vị. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện đúng các bước, bạn hoàn toàn có thể tự tay trồng ra những mẻ nấm rơm tươi ngon, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho gia đình hoặc kinh doanh. Chúc bạn thành công với mô hình trồng nấm của mình!
